شمال نیوز : فرهاد صالحیان/ امروزه صنعت حمل و نقل به عنوان يكي از اصلي ترين شاخصه هاي توسعه كشورها مطرح است و در اغلب مناطق دنيا توجه به اين بخش جزو اولويت هاي اصلي دولت ها محسوب مي شود.در كشور ما نيز در حال حاضر صنعت حمل و نقل نسبت به سالهاي گذشته رشد قابل توجهي را تجربه مي كند .از آنجا كه 90 درصد جابجايي كشور توسط سيستم حمل و نقل جاده اي مي باشد لذا توجه به راهها بايد با اهميت بيشتري ديده شود.

بحث حمل و نقل و راهداري در دنيا ،زيرساخت توسعه است و رسيدن به پله هاي پيشرفت و توسعه بدون توجه به اين مبحث امكان پذير نمي باشد.يكي از اهميتهاي راهداري نسبت به راهسازي اين مي باشد كه ممكن است ميلياردها هزينه شود تا راهي احداث گردد و در اختيار مردم قرار گيرد اما اگر به بخش راهداري توجه نشود اين سرمايه هنگفت به سرعت مستهلك خواهد شد.

اضطراب درراه ماندگان و تشويش گرفتاران برف و كولاك جاده را فقط كساني درك مي كنند كه يكبار در چنين وضعيتي قرار گرفته و تجربه كرده اند كه پس از ساعت ها دست و پنجه نرم كردن با سرما و گرسنگي ، در اوج نا اميدي و ياس ، وقتي صداي تجهيزات برف روبي و يا ماشين آلات بازگشايي محورها را مي شنوند ، چه اميدي در دلها آنها متولد مي شود.راهداران ، مردان گمنامي هستند كه اين اميد را هرساله به هنگام برف و يخبندان و يا بروز سيل و ريزش كوه در دل هزاران مسافر جاده ها ، ايجاد مي كنند و آنها را از مرگ حتمي نجات مي دهند وچه زيبا فرمود آن معصوم (ع) كه هركسي جان يك انسان ديگر را نجات دهد ، جايگاهي جز بهشت سزاوار او نيست .

راهداران علاوه بر ماموريت هاي فوري و اضطراري در جاده وظيفه تعمير و نگهداري مستمر تمامي راهها و ابنيه فني نظير پل ها ، تاسيسات و علائم جاده اي كشور را به عهده دارند كه به نوبه خود در حفاظت از جان و مال مردم و عابران جاده ها موثر است .تعمير و نگهداري رويه هاي شني و آسفالتي ، حفظ حريم و خط كشي راهها ،نصب علائم هشدار دهنده و بازدارنده خطر ، برف روبي و بازگشايي محورهاي مسدود شده و همچنين تامين روشنايي و تهويه تونل ها و نقاط مه گير و حادثه خيز جزو مهمترين وظايف راهداران است كه صد البته پرداختن به هريك از اين امور به بودجه ويژه جاري نياز دارد .

احداث هزاران كيلومتر راه جديد آسفالته بدون فراهم ساختن امكانات راهداري در آنها و غافل ماندن از تامين و نگهداري راههاي موجود به دليل كمبود اعتبارات ، چيزي جز اتلاف منابع ملي نيست.

26آذرماه هر سال، يادآور صدور فرمان تاريخي امام خميني(ره) در سال 1362در زمينه اعزام کاميون ها به بنادر جنوبي براي تخليه کالاهاي وارداتي از مبادي دريايي کشور است.

براي درک بهتر صدور اين فرمان، بررسي اوضاع و شرايط اجتماعي و اقتصادي کشور در آن ايام ضروري است؛ ايجاد تنگنا و محدوديت در نظام ترابري کشور، يکي از تبعات اقتصادي 8سال جنگ تحميلي بود به لحاظ دسترسي گسترده ايران به آبهاي آزاد، بيشترين مبادلات تجاري کشور از طريق بنادر جنوبي انجام مي گرفته است و با بروز جنگ، مشکلات و محدوديت هاي فراوان در گلوگاه هاي اصلي کشور رخ نمود، به ترتيبي که از مجموع بنادر فعال پنجگانه ايران(آبادان، خرمشهر، بندر امام(ره)، بوشهر و بندر عباس)، بنادر آبادان و خرمشهر به کلي از صحنه حمل و نقل حذف شدند و بندر امام(ره) نيز به دليل نزديکي به مناطق جنگي به حالت نيمه تعطيل درآمد.

از سوي ديگر به علت نيازهاي ناشي از ضرورت هاي جنگ و افزايش جمعيت، ميزان واردات کالاهاي اساسي از طريق بنادر افزايش يافته بود و تعداد کثير کشتي هاي در انتظار تخليه در بنادر، نگراني هاي فراوان در زمينه بروز بحران ناشي از اتمام ذخيره کالاهاي اساسي در شهر و جبهه هاي جنگ، فساد محصولات غذايي کشتي هاي در انتظار تخليه، تهديد کشتي ها از سوي هواپيماها و توپخانه دشمن به کشتي هاي منتظر ايجاد کرده بود.

براي مقابله با اين معضل، ستادي متشکل از برخي دستگاه هاي اجرايي، با مسئوليت معاونت وقت حمل و نقل وزارت راه و ترابري، به عنوان يکي از شاخه هاي ستاد بسيج اقتصادي تشکيل شد و با اتخاذ تدابيري از جمله هماهنگي با دستگاه هاي ذيربط و نيز تأمين و توزيع لاستيک ، قطعات يدکي و ديگر خدمات مورد نياز کاميونداران، موفقيت هايي در زمينه جلب و جذب آنان به سمت مبادي ورودي حاصل شد، اما از آنجا که ميزان کالاهاي وارداتي، بيشتر از توان پذيرش و بارگيري ناوگان حمل و نقل جاده اي در آن مقطع بود، مشکل نوبت هاي طولاني براي تخليه کشتي ها کماکان ادامه يافت و در آذرماه سال 1362 تعداد کشتي هاي منتظربراي تخليه در بنادر به حدود 100فروند رسيد.

با اوج گرفتن بحران، گزارشاتي در زمينه وجود کالاهاي اساسي و مورد نياز کشور در بنادر جنوبي و محدوديت شديد در زمينه حمل و نقل و انتقال آنها به شهرها و مناطق جنگي، از سوي مقامات وزارت راه و ترابري و وزارت بازرگاني، به حضرت امام(ره) ارائه شد و رهبر کبير انقلاب اسلامي نيز در سخنراني خود در روز 26 آذرماه 1362 ضمن اطمينان دادن به مردم در زمينه وجود مايحتاج عمومي به مقدار مورد نياز در بنادر جنوب، کاميونداران کشور را به مشارکت در تخليه هر چه سريعتر بنادر فراخواندند.

در پي صدور فرمان تاريخي امام(ره)، کاميونداران و رانندگان آمادگي خود را براي مشارکت در بسيج تخليه بنادر اعلام کردند و معاونت حمل و نقل وزارت راه و ترابري نيز با ايجاد ستاد تخليه کالا از مبادي ورودي، مديريت مؤثري را در زمينه هماهنگي دستگاه ها و نهادهاي ذيربط براي برنامه ريزي پهلوگيري کشتي ها، تأمين و به کارگيري تجهيزات و عوامل تخليه و بارگيري در اسکله ها، افزايش ساعات کار گمرک و بنادر و ارائه خدمات مورد نياز کاميونداران، به عمل آورد و در نهايت با درايت حضرت امام(ره) و فداکاري، ايثار و تلاش شبانه روزي دست اندرکاران حمل و نقل، مشکل تجمع کالاهاي وارداتي و نوبت هاي طولاني تخليه کشتي ها در بنادر کشور حل شد.

14سال پس از زمان صدور فرمان امام(ره) در سال 1362به پيشنهاد وزارت راه و ترابري و براي آگاه سازي هرچه بيشتر جامعه با نقش و جايگاه بخش حمل و نقل، روز 26 آذرماه، از سوي شوراي فرهنگ عمومي کشور به عنوان «روز حمل و نقل» شناخته شد.

اين روز، روز قدرداني از خدمات ارزشمند رانندگان و ساير دست اندرکاران و شاغلان بخش حمل و نقل کشور و فرصتي مناسب براي بازنگري نيازها و مشکلات اين بخش است.از آنجا كه هفته آخر آذر ماه مصادف با اول ديماه شروع اولين روز فصل زمستان مي باشد ،روز اول دي ماه روز راهدار نام گرفته .در نتيجه از 26 آذر لغايت اول ديماه هفته حمل و نقل و راهدار مي باشد.راهداري كار بسيار مقدس و مهم است و اين تلاش سابقه اي ديرينه دارد و بي جهت نيست كه از راهداران به نام سربازان تلاشگري نام برده مي شود،كه با حداقل امكان در بدترين شرايط ،بهترين خدمت را به مردم انجام مي دهند كه اين خود جزو عبادات است.توجه به بخش راهداري و احداث راهدارخانه به تناسب ايجاد شبكه مواصلاتي و شرياني كشور امري بسيار ضروري است.

اگر بخواهيم سرمايه مواصلاتي كشور ماندگار و استهلاك راهها كمتر و خطر مسيرها كم شود بايد توجه ويژه اي به راهداري و احداث راهدارخانه مورد نياز و تامين امكانات كنيم،و اگر به اين مساله توجه شود علاوه بر اينكه عمر شبكه راهها افزايش مي يابد از مخاطرات جاده اي هم به شدت كاسته مي گردد.

سالروز ملي حمل و نقل ،رانندگان و راهداري فرصت مغتنمي براي بازنگري در برنامه هاي دولت در بخش حمل و نقل جاده اي است تا از اسراف و اتلاف بيش از پيش منابع مالي اين حوزه به بهانه اجراي طرحهاي جديد جلوگيري كنيم و زمينه حفظ دستاوردهاي عمراني گذشته در شبكه راههاي كشور را فراهم آوريم .

فرهاد صالحیان